Suy Thận Mạn Nên Ăn Gì Và Kiêng Gì Để Hỗ Trợ Tốt Cho Điều Trị?

Suy thận mạn nên ăn gì hay cần kiêng những thực phẩm nào là vấn đề mà người bệnh cần biết và tuân thủ nghiêm ngặt. Bởi chế độ ăn uống tác động cực kỳ lớn đến hiệu quả điều trị bất kỳ bệnh lý nào. Đối với những người bị suy thận mạn ở giai đoạn nhẹ sẽ có những nguyên tắc riêng so với người đang phải thực hiện chạy thận. Người bệnh cần nắm rõ để xây dựng thực đơn phù hợp với người bệnh. 

Nguyên tắc dinh dưỡng với người suy thận mạn

Chế độ dinh dưỡng cực kỳ quan trọng đối với quá trình điều trị bệnh suy thận mạn. Tùy thuộc vào từng giai đoạn suy thận mà người bệnh cần phải tuân thủ nhiều nguyên tắc khác nhau, cụ thể như sau:

Trước khi chạy thận

Đối với những bệnh nhân chưa thực hiện chạy thận, chế độ dinh dưỡng sẽ tác động tích cực giúp bệnh nhanh khỏi. Do đó, người bệnh cần nắm rõ nguyên tắc, suy thận mạn nên ăn gì và nên kiêng gì.

Có thể kể đến một số tác dụng quan trọng của chế độ dinh dưỡng đối với người bị suy thận mạn trước chạy thận như sau:

• Giúp bảo tồn chức năng thận, duy trì khả năng hoạt động của thận.
• Ngăn chặn tình trạng suy thận mạn gây ra những biến chứng nguy hiểm.
• Làm chậm mức độ tiến triển của bệnh.
• Điều chỉnh rối loạn chuyển hóa.
• Người bệnh có sức khỏe tốt hơn, chất lượng cuộc sống được nâng cao.

Những người bị suy thận mạn trước chạy thận cần tuân thủ những nguyên tắc sau đây:

• Protein (chất đạm): chỉ nên dùng ở mức 0,6-0,8g/kg cân nặng/ngày. Số lượng phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh hay nói cách khác là phần trăm suy giảm chức năng thận.
• Năng lượng: người bệnh cần bổ sung 35-40 kcal/kg năng lượng/ngày trong đó chất béo chiếm nhỏ hơn 30% tổng năng lượng.
• Phospho: mỗi ngày người bệnh nên bổ sung khoảng 300-600 mg phospho.
• Canxi: lượng canxi nằm trong khoảng 900-1200 mg.
• Natri: tùy vào tình trạng phù và huyết áp mà người bệnh sẽ bổ sung khoảng từ 1000-2000 mg/ngày, tương đương với 2,5-5g muối ăn/ngày.
• Sắt: nên bổ sung khi người bệnh giảm nhiều đạm trong khẩu phần ăn hoặc đang thực hiện ăn chay.
• Kali: lượng kali chỉ nên bổ sung từ 2000-3000 mg/ngày. Riêng trường hợp người bệnh có dấu hiệu phù thì chỉ nên ăn dưới 1000 mg.
• Vitamin: người bệnh nên bổ sung thực phẩm có chứa các loại vitamin tan trong nước như vitamin B, C…
• Nước: người bị suy thận mạn không nên uống quá nhiều nước, chỉ nên đảm bảo 300 – 500ml + lượng nước tiểu/24h.

Suy thận mạn nên ăn gì? – Nguyên tắc trong khi chạy thận

Đối với những người bị suy thận mạn đang trong quá trình lọc máu thì nguyên tắc dinh dưỡng được điều chỉnh như sau:

• Chất đạm: mức độ chất đạm cung cấp cho cơ thể phụ thuộc vào số lần lọc máu/tuần. Đối với những người chỉ thực hiện 1 lần/tuần thì lượng đạm là 1g/kg cân nặng/ngày. Con số này tăng lên 1,2 g/kg cân nặng/ngày nếu chạy 2 lần/tuần. Và đối với người bệnh thực hiện 3 lần/tuần thì số lượng chất đạm cần thiết là 1,4g/kg cân nặng/ngày. Bạn nên cân bằng để lượng đạm thực vật chiếm khoảng 40%.
• Năng lượng: người bệnh nên cung cấp đủ năng lượng 30-35 kcal/kg cân nặng/ngày. Trong đó, năng lượng từ chất đạm chiếm 15–20%, từ chất béo là 25-35% và từ tinh bột chiếm 50-60%.
• Chất béo: người bệnh nên cân bằng theo công thức chất béo no, 1/3 là acid béo không no một nối đôi và 1/3 còn lại là acid béo no nhiều nối đôi.
• Muối: lượng muối tối đa là 3g/ngày
• Kali: lượng kali của người suy thận mạn đang chạy thận không được vượt quá  2g/ngày.
• Phospho: chỉ nên duy trì 4 – 12mg/ngày.
• Canxi: người bệnh nên cung cấp 1,4 – 1,6g/ngày.
• Vitamin: Suy thận nên ăn gì, hãy bổ sung thêm vitamin B trong rau củ, hoa quả.
• Nước: người bệnh tính theo công thức lượng nước uống = lượng nước tiểu 24h + 300 -500 ml + lượng dịch mất bất thường (nếu có do sốt, nôn, ỉa chảy)

XEM THÊM:

• Chạy thận: Những thông tin quan trọng người bệnh cần nắm rõ

Suy thận mạn nên ăn gì?

Theo nguyên tắc dinh dưỡng trên, người bệnh sẽ xây dựng thực đơn phù hợp với tình trạng bệnh. Dưới đây là một số thực phẩm bác sĩ khuyên dùng khi được hỏi suy thận mạn nên ăn gì:

Thực phẩm nhiều tinh bột

Tinh bột là chất quan trọng cung cấp năng lượng cần thiết mỗi ngày. Do đó, trong mỗi bữa ăn, người bệnh cần phải bổ sung nhiều thực phẩm chứa tinh bột (ít đường) như khoai lang, bún, gạo, bột sắn dây…

Suy thận mạn nên ăn gì? – Các loại rau củ

Một số loại rau củ cực kỳ tốt cho người bị suy thận mạn được các chuyên gia khuyên bổ sung là:

• Súp lơ: đây là thực phẩm dồi dào chất dinh dưỡng, đặc biệt là vitamin B folate, K, C… Đồng thời, nó còn chứa một lượng indoles – chất chống viêm hiệu quả
• Ớt chuông: cung cấp lượng vitamin C, A, chất chống oxy hóa và tăng sức đề kháng cho người bị bệnh thận. Bên cạnh đó, ớt chuông chứa rất ít kali, hạn chế gây áp lực lên thận.
• Củ cải: loại rau này rất ít kali và phospho. Nó còn chứa nhiều dưỡng chất quan trọng nên người bị suy thận mạn nên ăn nhiều củ cải hơn mỗi ngày.
• Cải củ turnip: chứa nhiều canxi, mangan, vitamin B6 và C… nên rất tốt cho thận. Người bệnh có thể luộc, nghiền cải củ turnip cực kỳ tốt cho sức khỏe.
• Hành tây: đây là loại củ không có natri nhưng lại rất dồi dào vitamin và mangan. Người bệnh ăn nhiều hành tây giúp hệ tiêu hóa khỏe mạnh, tăng cường sức khỏe và giảm sức ép lên thận.
• Cải lông: giàu mangan, canxi, vitamin K nhưng lại chứa rất ít kali nên rất phù hợp với người bị bệnh thận. Bên cạnh đó, cải lông cũng chứa nitrat – chất có khả năng giảm huyết áp hiệu quả.
• Tỏi: không chỉ chứa nhiều dinh dưỡng như vitamin, mangan, hợp chất lưu huỳnh, tỏi còn là thực phẩm có thể thay thế muối để tăng hương vị cho món ăn.
• Bắp cải: chứa nhiều vitamin cũng như chất xơ không hòa tan rất tốt cho người bị bệnh suy thận mạn. Bên cạnh đó, lượng kali, phospho, natri trong bắp cải cực kỳ ít. Do đó, đây là thực phẩm không thể bỏ qua khi hỏi “suy thận mạn nên ăn gì?”
• Nấm shiitake: đây là thực phẩm rất tốt cho người bị suy thận mạn bởi nó có thể thay thế thịt để hạn chế protein. Ngoài ra, nấm shiitake còn chứa nhiều vitamin B, đồng, selen, mangan…

Các loại quả tốt cho người bị suy thận mạn

Suy thận mạn nên ăn gì? – Người bệnh đừng bỏ qua các loại quả sau đây:

• Nho đỏ: cung cấp vitamin C cho cơ thể. Ngoài ra, nho đỏ còn chứa nhiều flavonoid – chất chống oxy hóa có khả năng giảm viêm.
• Việt quất: loại quả này chứa nhiều chất dinh dưỡng cũng như anthocyanins. Đây là chất chống oxy hóa và có thể ngăn ngừa một số biến chứng nguy hiểm của bệnh suy thận mạn.
• Dứa: “suy thận mạn nên ăn gì?”, người bệnh nên ăn dứa bởi nó chứa nhiều vitamin, chất cơ, mangan và bromelain nhưng lại rất ít kali.
• Nam việt quất: đây là loại trái cây có chứa proanthocyanidins loại A – chất chống khuẩn, ngăn ngừa nhiễm trùng.

Suy thận mạn nên ăn gì? – Một số loại hạt cực kỳ tốt cho điều trị

Ngoài rau củ, hoa quả, người bệnh có thể bổ sung thêm các loại hạt như:

• Hạt macadamia (hạt mắc ca): chứa chất béo lành mạnh cùng nhiều chất tốt cho người bệnh như đồng, sắt, mangan, vitamin B…
• Kiều mạch (hạt tam giác mạch): đây là hạt giàu chất dinh dưỡng nhưng lại chứa rất ít phospho. Do đó, người bị suy thận mạn có thể bổ sung thêm để làm phong phú thực đơn mỗi ngày.
• Hạt Bulgur: đây là nguồn cung cấp chất xơ, protein động vật, vitamin B, mangan, sắt, magie cực kỳ tốt cho người bị suy thận mạn.

Suy thận mạn nên ăn gì? – Cá chẽm

Cá chẽm là thực phẩm chứa nhiều omega 3 – chất giúp giảm viêm, cải thiện tâm trạng. Bên cạnh đó, cá chẽm chứa ít phospho nên rất phù hợp với người suy thận mạn.

Dầu ô liu

Người bị suy thận mạn nên dùng dầu oliu, dầu mè thay vì mỡ động vật. Nó chứa nhiều calo, ít phospho và có tính kháng viêm nên rất phù hợp cho người bệnh. Hoặc người bệnh có thể bổ sung bằng cách ăn nhiều mỡ cá.

Suy thận mạn nên ăn gì? – Lòng trắng trứng

Lòng đỏ trứng tuy chứa nhiều chất dinh dưỡng hơn nhưng lại có nhiều phospho. Do đó, người bị suy thận mạn nên ăn lòng trắng trứng để cung cấp lượng protein vừa phải cho cơ thể.

Người bị suy thận mạn cần kiêng những gì?

Những thông tin trên đã giúp bạn có câu trả lời cho câu hỏi suy thận mạn nên ăn gì. Song song với đó, người bệnh cũng cần kiêng các thực phẩm sau:

Muối và đường

Người bị suy thận mạn không nên ăn nhiều muối và đường bởi thận không thể đào thải ra ngoài.  Một số thực phẩm cần tránh là đồ muối chua, thịt hun khói, bánh mì trắng và khoai tây…

Thực phẩm nhiều phospho và kali

Những thực phẩm như tôm khô, thịt bò, nho khô, bơ, thanh long, chuối và kiwi…chứa nhiều kali và phospho làm tình trạng bệnh nghiêm trọng hơn. Do đó, người bệnh nên loại bỏ các thực phẩm này ra khỏi bữa ăn hàng ngày. Bên cạnh đó, hãy tránh ăn rau lá màu xanh như rau ngót, rau muống…

Thực phẩm nhiều protein

Tuy protein rất quan trọng đối với sự phát triển của cơ thể nhưng nó lại làm lượng chất thải trong máu tăng gây áp lực lớn đến thận. Do đó, người bệnh không nên ăn thịt lợn, ức gà…

Thực phẩm nhiều dầu mỡ và gia vị cay nóng

Các bác sĩ chuyên khoa khuyên rằng, người bệnh nên ăn các món luộc, nướng thay vì chiên rán. Bên cạnh đó, không nên cho nhiều cay để tránh tác động xấu đến hoạt động của thận.

Thịt gia cầm

Thịt gia cầm là thực phẩm chứa nhiều ure và đạm. Do đó, những người bị suy thận mạn cần hạn chế ăn loại thực phẩm này nếu muốn bệnh lý tại thận nhanh chóng khỏi.

Không uống nhiều nước

Người nếu bị phù nề, suy thận gây cao huyết áp thì không nên uống nhiều nước. Hãy chia nhỏ thành nhiều lần trong ngày, mỗi lần uống một chút để đảm bảo vẫn cung cấp đủ nước nhưng không làm bệnh nghiêm trọng hơn.

Đồ uống chứa cồn và chất kích thích

Không chỉ những người bị suy thận mạn mà bất cứ ai cũng cần tránh xa các loại gây hại cho cơ thể như bia, rượu, thuốc lá, nước ngọt có ga hoặc cà phê… Hãy hạn chế tối đa để bảo vệ sức khỏe của bản thân.

Danh sách thực phẩm suy thận mạn nên ăn gì, kiêng gì trên đây hy vọng đã phần nào giúp bạn trong việc xây dựng thực đơn khoa học. Bên cạnh đó, đừng quên thực hiện đồng thời những thói quen sinh hoạt tốt cho sức khỏe như tập thể dục, không làm việc quá sức, nghỉ ngơi hợp lý… để giúp nhanh chóng khỏi bệnh.

TÌM HIỂU THÊM:

• Thiếu máu trong suy thận mạn: Nguyên nhân, triệu chứng và điều trị
• Thuốc trị suy thận hiệu quả được bác sĩ khuyên dùng