Bệnh viêm khớp cổ chân là gì? Phương pháp điều trị và phòng tránh

Viêm khớp cổ chân gây ra cảm giác đau nhức khó chịu cho người bệnh, ảnh hưởng không nhỏ đến khả năng vận động và sinh hoạt thường ngày. Thậm chí nếu không được điều trị sớm, bệnh còn có thể dẫn đến nhiều nguy cơ biến chứng nguy hại đến sức khỏe. Bài viết sau đây chia sẻ đến bạn đọc một số thông tin hữu ích liên quan đến tình trạng này.

Viêm khớp cổ chân là bệnh gì?

Viêm khớp cổ chân là hiện tượng hao mòn của sụn khớp ở nơi nối giữa xương bàn chân và xương ống chân. Sụn khớp thường bao phủ và bảo vệ bề mặt của xương tại nơi chúng tiếp xúc với nhau, vì vậy khi xảy ra tình trạng viêm, người bệnh rất dễ gặp phải cảm giác đau khớp cổ chân trái, phải hoặc cả hai.

Bệnh lý này có thể gặp ở tất cả mọi người nhưng tỷ lệ cao hơn đối với những trường hợp đã từng bị chấn thương cổ chân và người cao tuổi bước vào giai đoạn lão hóa. Nếu không được phát hiện sớm, bệnh có thể diễn tiến âm thầm trong thời gian dài và gây ra nhiều biến chứng nguy hại đến khớp cổ chân.

Nguyên nhân viêm khớp cổ chân

Các nguyên nhân dẫn đến viêm khớp cổ chân có thể kể đến là:

• Chấn thương 

Phần cổ chân rất dễ gặp phải chấn thương, ví dụ như bong gân, trật khớp, gãy xương,… Một khi khu vực này bị tổn thương, nguy cơ bị viêm khớp ở người bệnh có thể cao hơn 7 lần so với bình thường.

Lý do là vì tổn thương gây ra bởi tác động của ngoại lực có thể khiến cấu trúc khớp bị thay đổi. Các bác sĩ thường gọi trường hợp này là viêm khớp cổ chân sau chấn thương. 

• Lão hóa

Viêm đau khớp cổ chân có khả năng phát triển khi con người bước vào thời kỳ lão hóa. Khi già đi, các sụn khớp vốn đã hao mòn theo thời gian cũng dần trở nên mỏng và kém linh hoạt hơn. Từ đó, sụn khớp bị thoái hóa và dẫn đến tình trạng viêm.

Cũng theo một số nghiên cứu lâm sàng, người trên 65 tuổi có tỷ lệ bị sưng khớp cổ chân do viêm cao gấp 7, 8 lần những đối tượng khác.

• Thể trọng dư thừa

Bên cạnh tuổi tác, béo phì, thừa cân cũng được xem là nguyên nhân dẫn đến hiện tượng viêm đau khớp cổ chân phải, trái. Theo đó, phần khớp cổ chân phải chịu áp lực rất lớn từ trọng lượng của cơ thể, khiến chúng dễ bị bào mòn và viêm đau hơn.

Không những vậy, người béo phì thường hạn chế về vận động thể chất và làm gia tăng nguy cơ khớp bị thoái hóa. 

• Các bệnh lý tiềm ẩn khác

Bên cạnh các nguyên nhân thường thấy nêu trên, viêm đau khớp cổ chân cũng có thể xảy ra do người bệnh vốn có tiền sử bệnh lý tiềm ẩn khác trên cơ thể.

Một số tình trạng y tế liên quan có thể kể đến là: Rối loạn về máu (máu khó đông, huyết sắc tố,..), tình trạng viêm khớp dạng thấp, dị tật bẩm sinh,… 

Triệu chứng viêm khớp cổ chân

Người bệnh bị viêm khớp cổ chân thường gặp phải các triệu chứng sau đây:

• Đau cổ chân

Đau có thể xem là dấu hiệu điển hình của bệnh lý này. Không chỉ là đau cổ chân, đôi khi người bệnh còn bị đau ở cẳng chân, bàn chân. Cơn đau có nhiều mức độ khác nhau, từ âm ỉ đến nhói buốt và phát triển tùy theo từng giai đoạn. Ví dụ có bệnh nhân bị đau khớp cổ chân khi đá bóng, chạy bộ,… nhưng có người thậm chí bị đau khớp cổ chân khi ngủ dậy.

• Cứng khớp cổ chân

Cứng khớp cũng là một triệu chứng thường thấy khi khớp cổ chân bị viêm. Do phần sụn khớp bị hao mòn đáng kể, ma sát giữa xương tăng lên mỗi lúc bệnh nhân di chuyển, từ đó khiến phần cổ chân cứng hơn và kém linh hoạt hơn. Hệ lụy dễ thấy là phạm vi chuyển động của cơ chân bị hạn chế, gây nhiều phiền toái cho người bệnh.

• Sưng tấy ở cổ chân

Khi phần sụn khớp dần mòn đi, các đốt xương nối nhau ở khớp cổ chân cọ xát với nhau và dẫn đến tình trạng kích ứng, viêm sưng khó chịu. Triệu chứng sưng tấy nhận thấy rõ ràng nhất ở khu vực mắt cá, khi bao hoạt dịch tiết ra quá nhiều chất lỏng dư thừa để làm giảm sự kích ứng.

• Cảm giác lạo xạo ở khớp cổ chân 

Những tiếng lạo xạo hay lục khục xuất hiện ở khớp cổ chân khi người bệnh cố căng, duỗi bàn chân cho thấy sụn đệm đã bị bào mòn và không thể bảo vệ xương khỏi ma sát. Triệu chứng này cũng báo hiệu tình trạng viêm đau khớp đã tiến triển nặng hơn so với giai đoạn khởi phát.

Bị viêm khớp cổ chân có nguy hiểm không?

Bên cạnh các vấn đề như viêm đau khớp cổ chân là bệnh gì, nguyên nhân, triệu chứng,… nhiều người cũng thắc mắc liệu tình trạng này có nguy hiểm hay không. Theo các bác sĩ, nếu người bệnh phát hiện sớm và được điều trị kịp thời thì không cần quá lo lắng. 

Tuy nhiên, trong trường hợp viêm khớp cổ chân đã tiến triển được một thời gian dài, nó có thể gây ra một số biến chứng như:

• Dáng đi bị thay đổi: Viêm đau khớp cổ chân tiến triển thường khiến khớp bị thoái hóa không đồng đều, nhất là khi bệnh xảy ra ở một bên chân. Về lâu dài, nó ảnh hưởng đến dáng đi của người bệnh, thậm chí một số trường hợp nặng còn khiến tình trạng viêm lan rộng đến cả khớp gối và khớp háng. 
• Chất lượng cuộc sống giảm sút: Không chỉ dáng đi thay đổi, cuộc sống của người bệnh cũng rất dễ bị xáo trộn. Nguyên nhân là vì những cơn đau nhức kéo dài dai dẳng khiến bệnh nhân không lúc nào cảm thấy dễ chịu. Nhiều trường hợp đau về đêm ảnh hưởng đến cả giấc ngủ, kéo theo nhiều vấn đề tâm lý như stress hay cáu bẳn.  
• Biến dạng khớp cổ chân: Một hệ lụy nghiêm trọng khác của bệnh lý này chính là việc khớp cổ chân bị biến dạng. Người bệnh khi đó phải đối mặt với nhiều nguy cơ xấu như không thể đi lại hoặc phải thay khớp để duy trì hoạt động của chân,…

BÀI VIẾT LIÊN QUAN:

• Sưng khớp ngón tay cảnh báo vấn đề gì? Biện pháp xử lý hiệu quả nhất

Các phương pháp chẩn đoán

Để chẩn đoán viêm khớp cổ chân, các bác sĩ thường áp dụng những phương pháp sau đây:

• Thăm hỏi người bệnh: Việc chẩn đoán thường bắt đầu bằng một cuộc nói chuyện, trao đổi giữa bệnh nhân và bác sĩ về tiền sử bệnh lý, sự phát triển của triệu chứng mà mức độ ảnh hưởng đến người bệnh. Những thông tin này rất quan trọng trong việc xác định nguyên nhân cũng như phương hướng kiểm tra cụ thể về sau.
• Kiểm tra thể chất: Sau khi kết thúc trao đổi, các bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra thực tế phần khớp cổ chân của người bệnh bằng mắt thường. Thông qua việc khám sơ bộ, họ ghi nhận các triệu chứng bên ngoài cũng như phạm vi chuyển động của khớp lúc này.
• Xét nghiệm qua hình ảnh: Các bệnh về xương khớp thường được chẩn đoán bằng các xét nghiệm hình ảnh như X-quang hay MRI. Những loại xét nghiệm này giúp bác sĩ nhìn thấy tình trạng cụ thể của khớp, ví dụ như độ hao mòn và khoảng cách giữa các đốt xương. Chúng cũng giúp loại bỏ nghi ngờ về việc đau khớp cổ chân liên quan đến gout hay gai xương. 

Điều trị viêm khớp cổ chân

Sau khi chẩn đoán, bác sĩ sẽ tiến hành xây dựng phá đồ và đưa ra các phương án điều trị cụ thể cho từng trường hợp. Thông thường các biện pháp này gồm có bài thuốc dân gian, Tây y và Đông y. Cụ thể như sau:

Các bài thuốc dân gian

Thực tế thì các bài thuốc dân gian không có khả năng chữa khỏi bệnh viêm khớp cổ chân. Thay vào đó, chúng giúp làm giảm sự khó chịu mà bệnh nhân gặp phải. Một số bài thuốc phổ biến có thể áp dụng tại nhà gồm:

1. Sử dụng gừng để giảm đau nhức

Gừng là nguồn cung cấp dồi dào các hoạt chất chống viêm, vì vậy nó thường được dùng với những người bị đau nhức khớp cổ chân, đau khớp ngón chân. Không những vậy, gừng còn giúp giảm tình trạng sưng tấy và thúc đẩy lưu thông khí huyết trong cơ thể.

Thành phần: ½ củ gừng tươi, 5g muối hạt.

Cách thực hiện:

• Gừng đem đập dập rồi cho vào một cái chậu lớn, thêm vào 1.5 lít nước ấm. 
• Bỏ thêm muối hạt vào hỗn hợp trên, khuấy đều cho muối tan.
• Ngâm chân trong nước gừng ấm từ 10 đến 15 phút hàng ngày.

2. Bài thuốc từ dầu dừa

Loại tinh dầu chiết xuất từ cùi dừa được sử dụng rất nhiều trong các bài thuốc đau nhức khớp xương. Lý do là vì dầu dừa có chứa một hàm lượng lớn axit béo có khả năng chống oxy hóa và chống viêm mạnh mẽ, giúp cải thiện triệu chứng đau sưng khó chịu.

Thành phần: 2 đến 3 thìa cà phê dầu dừa.

Cách thực hiện:

• Đổ dầu dừa vào một chiếc bát con, cho vào lò vi sóng hâm khoảng 30 giây cho nóng lên. 
• Dùng dầu dừa hâm nóng xoa bóp cho phần khớp cổ chân đang bị sưng đau, mỗi ngày từ 1 đến 3 lần.

3. Lá lốt trị cơn đau cổ chân

Bài thuốc dân gian từ thảo mộc được sử dụng rất nhiều với bệnh nhân viêm đau khớp cổ chân chính là lá lốt. Theo cha ông ta, lá lốt mùi thơm, tính ấm, có khả năng giảm viêm sưng, giảm đau khá công hiệu.

Thành phần: 6 đến 7 lá lốt loại già.

Cách thực hiện:

• Lá lốt sau khi đã sơ chế thì đem giã nhuyễn, có thể thêm vào hỗn hợp một nhúm muối trắng.
• Đắp hỗn hợp lá lốt lên phần khớp cổ chân đau nhức. Thời gian đắp từ 15 đến 30 phút mỗi ngày.

Tây y điều trị viêm khớp cổ chân

Tây y là biện pháp được nhiều bệnh nhân lựa chọn nhất vì sở hữu ưu điểm như tiện lợi và tác dụng nhanh. Theo đó, người bệnh có thể sử dụng các loại thuốc dưới đây:

• Thuốc giảm đau: Để giải quyết tình trạng đau nhức kéo dài, người bệnh thường uống các loại thuốc giảm đau NSAIDs như ibuprofen, acetaminophen, naproxen,… Đây là những loại thuốc có khả năng kháng viêm dạng nhẹ và không cần có đơn kê từ bác sĩ.
• Thuốc giãn cơ: Nếu cảm giác khó chịu không cải thiện dù đã dùng thuốc giảm đau, người bệnh nên chuyển sang dùng thuốc giãn cơ. Các loại thuốc này thường gồm methocarbamol, metaxalone,… với tác dụng giảm đau, thả lỏng các cơ khớp đang căng cứng.
• Thuốc tiêm trị liệu: Với các trường hợp nghiêm trọng, các bác sĩ có thể đề nghị dùng thuốc tiên trị liệu, ví dụ như steroids chống viêm và hyaluronate bôi trơn khớp. Những loại thuốc này được tiêm trực tiếp vào phần khớp cổ chân và khiến triệu chứng đau, sưng tấy thuyên giảm nhanh chóng. 

Nếu các triệu chứng gây ảnh hưởng đến khả năng vận động của người bệnh cũng như những thuốc tân dược không phát huy công dụng, phẫu thuật có thể sẽ được thực hiện. Tùy theo tình trạng cụ thể của từng trường hợp mà bác sĩ đưa ra những phương án và loại hình phẫu thuật khác nhau, ví dụ như: Mở ổ khớp cổ chân, làm cứng khớp mắt cá, thay khớp cổ chân,…

Các bài thuốc Đông y

Các bài thuốc Đông y thường được áp dụng theo từng thể bệnh với nguyên nhân tiềm ẩn sâu bên trong cơ thể người bệnh. Để đảm bảo trị liệu an toàn, bệnh nhân chỉ nên dùng bài thuốc Đông y từ các cơ sở y tế công lập.

1. Bài thuốc số 1

Với những bệnh nhân bị viêm khớp cổ chân thể hàn thấp thì có thể sử dụng bài thuốc số 1 này. Theo đó, bài thuốc thích hợp với người bệnh đi đau nhức khớp, lạnh chân tay, chuyển động bị hạn chế với tác dụng là khử hàn, trị huyết ứ.

Thành phần: Hy thiêm, uất ky, xích thược, khương hoạt, tảo đỏ, uy linh tiên, sinh khương, cam thảo, phòng phong, hải đồng bì, quy đầu và hoàng kỳ.

Cách thực hiện: 

• Đem các dược liệu của bài thuốc sắc lấy nước uống.
• Liều dùng 1 thang một ngày, liên tục uống trong 7 ngày.

2. Bài thuốc số 2

Bài thuốc số 2 được kê đơn với những người bệnh viêm đau khớp xuất phát từ chấn thương, các triệu chứng điển hình thường thấy là đau kéo dài, cử động khó khăn, có tiếng lục khục ở cổ chân. Thể bệnh này có nguyên nhân sâu xa từ huyết ứ gây trì trệ trong một thời gian dài.

Thành phần: Hương phụ, nhụ hương, đan sâm, huyền hổ, thấu cốt thảo, chế một dược, quy đầu và kê huyết đằng.

Cách thực hiện:

• Sắc bài thuốc uống hết trong ngày, không để qua đêm.
• Người bệnh sử dụng liên tục trong 2 tuần rồi đi khám lại. 

3. Bài thuốc số 3

Bài thuốc số 3 là lựa chọn cho các trường hợp viêm ở khớp cổ chân do bệnh lý viêm khớp dạng thấp kéo dài mãn tính. Người bệnh thường gặp phải các triệu chứng như sưng tấy, hạn chế phạm vi chuyển động, đau nhức khó chịu,…

Thành phần: Thổ phục linh, hà thủ ô, ngưu tất, tế tân, quế tâm, tần giao, tang ký sinh, đỗ trọng, phòng phong, độc hoạt, thục địa, quy đầu, xuyên khung, cam thảo, bạch linh, bạch thược và đẳng sâm.

Cách thực hiện:

• Các vị thuốc thêm nước vào sắc 15 phút thì chắt lấy phần cốt. Tiếp tục thêm nước và đun thêm 20 phút nữa. Nước thuốc của 2 lần trộn lẫn và dùng uống trong ngày.
• Liều lượng từ 1 đến 2 thang mỗi ngày.

Chế độ dinh dưỡng với người bệnh viêm khớp cổ chân

Không chỉ dùng thuốc để điều trị viêm khớp cổ chân mà người bệnh cũng cần quan tâm đến chế độ dinh dưỡng hàng ngày. Theo các bác sĩ, việc bổ sung đầy đủ thực phẩm trong bữa ăn có thể giúp tăng khả năng hồi phục cũng như cải thiện đáng kể sức khỏe tổng thể của người bệnh.

Dưới đây là danh sách thực phẩm tốt cho bệnh nhân viêm đau khớp:

• Rau xanh có màu đậm: Những loại rau đậm màu sở hữu hàm lượng chất chống viêm dồi dào hơn bình thường. Chúng gồm có cà rốt, súp lơ xanh, cải kale, ớt chuông,..
• Ngũ cốc nguyên hạt: Ngũ cốc nguyên hạt với hàm lượng chất xơ cao giúp giảm CRP gây viêm và duy trì cân nặng, ví dụ như yến mạch, quinoa, gạo lứt,..
• Thịt cá: Thay vì đạm từ thịt đỏ, thịt cá có nhiều axit béo omega-3 tốt cho sức khỏe hơn. Bệnh nên nên thử dùng cá hồi, cá mú, cá chim,…

Bên cạnh thực phẩm tốt, bệnh nhân viêm khớp cổ chân cũng cần hạn chế/kiêng:

• Đồ ăn chứa đường tinh luyện như kẹo bánh, kem lạnh, nước ngọt,…
• Những loại thịt giàu cholesterol không bão hòa như lợn, đùi gà, cừu, bò,…
• Thức uống với hàm lượng cồn cao như bia, rượu, cocktail,…

Cách phòng tránh hiệu quả

Để phòng tránh bệnh viêm khớp cổ chân, bạn nên chú ý thực hiện một số biện pháp dưới đây:

• Bảo vệ phần khớp cổ chân khi tham gia thể thao hoặc làm việc ở những khu vực dễ xảy ra chấn thương. Bên cạnh đó, đừng quên lựa chọn các loại giày dép có phần đế mềm, không quá ôm chân hay bị kích gót. Điều này giúp hạn chế tối đa sự thoái hóa của sụn khớp cổ chân khi hoạt động hàng ngày.
• Duy trì cân nặng của cơ thể phù hợp, khỏe mạnh. Nếu có dấu hiệu thừa cân, béo phì, bạn nên tự điều chỉnh bằng cách thay đổi chế độ ăn uống hàng ngày và tăng cường vận động thể chất.
• Bổ sung vào bữa ăn các loại rau xanh, trái cây và thịt cá tốt cho sức khỏe. Bạn cũng nên hạn chế việc tiêu thụ những thực phẩm nhiều dầu mỡ, nhiều đường hoặc có chứa cồn.
• Tăng cường các bài tập cổ chân, ví dụ như căng giãn cơ chân, xoay cổ chân khi luyện tập thể thao hàng ngày. Chú ý tập ở cường độ vừa phải, không khiến khớp cổ chân chịu căng thẳng quá mức.

Viêm khớp cổ chân là một tình trạng tổn thương sụn khớp có thể gây ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe và cuộc sống của bệnh nhân. Việc phát hiện sớm thường hỗ trợ rất lớn cho quá trình điều trị sau này. Chính vì vậy, các bác sĩ khuyến khích bệnh nhân đi khám ngay khi có các dấu hiệu đầu tiên để được chẩn đoán kịp thời, tránh nguy cơ biến chứng nguy hiểm với cơ thể.

NỘI DUNG LIÊN QUAN:

• Top 14+ bác sĩ cơ xương khớp giỏi có trình độ chuyên môn cao
• Chữa viêm khớp bằng quả dứa: Có nên áp dụng hay không?