Đau khớp gối ở người trẻ tuổi: Nguyên nhân và cách xử lý

Đau khớp gối ở người trẻ tuổi đang trở nên phổ biến trong những năm trở lại đây. Không ít bệnh nhân đều chủ quan cho rằng đây là vấn đề bình thường và có thể tự hồi phục. Tuy nhiên, thực tế lại cho thấy tình trạng này tiềm ẩn nhiều mối nguy hại đến sức khỏe xương khớp, nhất là trong trường hợp người bệnh không đi thăm khám kịp thời.

Đau khớp gối ở người trẻ tuổi có nguyên nhân do đâu?

Người trẻ tuổi bị đau nhức khớp gối có thể là do những nguyên nhân sau đây:

Chấn thương

Chấn thương được coi là một trong những nguyên nhân phổ biến nhất gây ra đau khớp gối ở người trẻ tuổi. Chấn thương có thể là kết quả của tai nạn giao thông, chơi thể thao, vận động quá sức hoặc sai tư thế,… 

Khi phần đầu gối bị ngoại lực tác động, phần sụn khớp bên trong sẽ chịu tổn thương, dẫn đến tình trạng viêm sưng và đau đớn rất khó chịu. Bên cạnh phần khớp xương, chấn thương bên ngoài còn có thể ảnh hưởng đến một số bộ phận khác của đầu gối như xương bánh chè, dây chằng, gân kheo,…

Viêm khớp gối

Cùng với chấn thương, viêm khớp gối là nguyên nhân hàng đầu của chứng đau khớp gối ở người trẻ. Viêm khớp gối có thể khiến sụn khớp bị sưng tấy, thậm chí là rách và vỡ, gây ra những cơn đau đớn vùng đầu gối, không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn khiến sinh hoạt thường ngày của bệnh nhân trở nên rối loạn.

Có khá nhiều yếu tố có thể dẫn đến viêm khớp gối, ví dụ như chấn thương, rối loạn hệ miễn dịch, di truyền, vi khuẩn, chế độ ăn uống kém lành mạnh,… Các dạng viêm khớp gối thường gặp nhất ở người trẻ tuổi có thể kể đến là viêm xương khớp (Osteoarthritis), viêm khớp dạng thấp (Rheumatoid arthritis) và bệnh gout.

Viêm khớp thiếu niên

Khác với bệnh lý viêm khớp gối nói trên, viêm khớp gối thiêu niên hay còn gọi là viêm khớp gối ở trẻ em là nguyên nhân gây ra đau khớp gối ở người trẻ tuổi dưới 16. Bệnh lý này thường gây ra tình trạng sưng tấy ở đầu gối, nóng đỏ, đau nhức, khiến người bệnh bị hạn chế trong di chuyển và vận động.

Cho đến nay, các nhà khoa học vẫn chưa tìm ra lý do khiến viêm khớp thiếu niên phát triển. Phần lớn giả thuyết thiên về yếu tố tự miễn, nghĩa là tình trạng này do chính hệ miễn dịch “tấn công” tế bào khỏe mạnh trong cơ thể gây ra.

CLICK ĐỌC NGAY:

• Cách chữa đau khớp gối khi chơi thể thao hiệu quả ít người biết

Lười vận động

Bên cạnh các nguyên nhân bệnh lý hay chấn thương, lười vận động cũng có thể gây ra tình trạng đau nhức khớp gối ở người trẻ. Khi cơ thể không vận động, lưu thông máu đến nuôi dưỡng các sụn khớp gối trở nên kém hơn, kéo theo đó là vấn đề căng cứng khớp. Về lâu dài, khớp gối không có đủ chất hoạt dịch để duy trì, gây ra cảm giác đau nhức mỗi khi người bệnh di chuyển hoặc ngồi quá lâu.

Trọng lượng cơ thể

Những người bị thừa cân, béo phì thường có nguy cơ bị đau khớp gối cao hơn bình thường. Cùng với khớp háng, khớp gối là một trong những khớp lớn phải chịu đựng trọng lực do cơ bắp và khối thịt của cơ thể nhiều nhất. 

Chính vì vậy, khi trọng lượng ngày càng tăng cao, áp lực đè nén lên khớp gối cũng trở nên cao hơn. Nếu tình trạng này không được cải thiện sớm, người bệnh rất dễ gặp phải những cơn đau nhức khớp gối khó chịu.

Tình trạng đau khớp gối ở người trẻ tuổi có nguy hiểm không?

Đau khớp gối ở người trẻ tuổi thường bị xem nhẹ, tuy nhiên đây có thể là yếu tố tiềm ẩn của nhiều bệnh lý xương khớp khác nhau. Nếu kéo dài không điều trị, tình trạng này có thể dẫn đến một số biến chứng như:

• Khả năng vận động giảm sút: Những cơn đau nhức đầu gối ảnh hưởng rất lớn đến khả năng vận động của hai chi dưới. Người bệnh không chỉ phải chịu đựng cảm giác khó chịu mà còn khó có thể thực hiện những động tác liên quan đến chân như đi lại, nâng đầu gối, chạy bộ,… khiến sinh hoạt thường nhật gặp khá nhiều khó khăn.
• Tổn thương khớp: Nếu nguyên nhân gây ra tình trạng đau khớp gối ở người trẻ tuổi là do viêm khớp thì sẽ rất nguy hiểm trong trường hợp điều trị muộn. Lúc này, viêm đã tổn thương đến các mô sụn khớp, khiến chúng không thể nào khôi phục được như ban đầu. Thậm chí, một số ca bệnh viêm khớp phải nhờ đến sự trợ giúp của khớp nhân tạo để tránh khỏi nguy cơ tàn tật.
• Chất lượng giấc ngủ suy giảm: Một trong những hậu quả thường thấy mà người bệnh có thể gặp phải khi bị đau nhức khớp gối chính là chất lượng giấc ngủ suy giảm. Những cơn đau kéo dài cả ngày lẫn đêm với cảm giác âm ỉ khiến giấc ngủ không được sâu hoặc thức giấc giữa đêm do khó chịu quá mức. 

Chẩn đoán đau khớp gối người trẻ tuổi

Để chẩn đoán tình trạng đau khớp gối ở người trẻ tuổi, các bác sĩ có thể áp dụng các biện pháp sau đây:

• Khám sức khỏe sơ bộ: Biện pháp này được thực hiện đầu tiên với một số thủ tục cơ bản như xác định triệu chứng, xác định mức độ đau và khả năng vận động của người bệnh. Các bác sĩ cũng có thể yêu cầu bệnh nhân trả lời một số câu hỏi như tiền sử chấn thương, tần suất triệu chứng,…
• Thực hiện xét nghiệm hình ảnh: Hầu hết các bệnh lý liên quan đến xương khớp đều được phát hiện thông qua các xét nghiệm hình ảnh. Các xét nghiệm này có thể đem đến hình ảnh trực quan nhất của khớp gối, giúp chuyên gia nhận định tình trạng bất thường của sụn đệm, dây chằng, gân kheo,… Ví dụ: X-quang, siêu âm, chụp cắt lớp CT, cộng hưởng từ MRI,… 

Điều trị đau khớp gối ở người trẻ tuổi

Sau khi chẩn đoán nguyên nhân gây bệnh, phác đồ điều trị sẽ được xây dựng. Dưới đây là một số các biện pháp xử lý tình trạng đau khớp gối ở người trẻ tuổi phổ biến nhất:

Các biện pháp dân gian

Các biện pháp dân gian thích hợp sử dụng trong trường hợp đau nhức khớp đầu gối do chấn thương với mức độ nhẹ và vừa. Người bệnh cũng có thể áp dụng kèm với thuốc Tây y, Đông y để tăng hiệu quả điều trị.

Bài thuốc từ muối trắng

Muối trắng vị mặn, tính ấm, có tác dụng kháng khuẩn, tiêu viêm, tiêu sưng và giảm đau, là cách chữa bệnh đau khớp gối tại nhà mang lại hiệu quả cao. Đây cũng là vị thuốc dễ kiếm, chi phí thấp mà tác dụng nhanh chóng và an toàn.

Thành phần: 1 bát con muối trắng, khăn mặt.

Cách thực hiện:

• Cho muối vào chảo và rang đến khi nóng ấm.
• Đổ muối vào khăn mặt để làm túi chườm rồi áp lên vùng đầu gối đau nhức.
• Thực hiện liên tục trong khoảng 30 phút đến 1 tiếng để cảm giác khó chịu thuyên giảm.

Bài thuốc từ trái dứa

Trái dứa có chứa một hàm lượng lớn vitamin, khoáng chất và enzyme chống viêm sưng và giảm đau nhức hiệu quả. Tuy nhiên, bài thuốc từ dứa có thể không thích hợp với những người vốn có tiền sử đau hoặc viêm loét bao tử.

Thành phần: 1 trái dứa, 2 trái trứng gà, 2 thìa canh đường phèn.

Cách thực hiện:

• Trứng gà rửa sạch, dùng rượu trắng để sát trùng phần vỏ ngoài. Dứa bỏ mắt và lõi rồi xắt nhuyễn.
• Cho dứa vào lọ thủy tinh, thêm trứng gà và đường phèn vào ngâm cùng. Lưu ý đậy nắp lọ thật chất, bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát.
• Ngâm trong khoảng 10 đến 12 ngày là bắt đầu sử dụng được. Mỗi lần người bệnh dùng khoảng 10ml, chia 3 lần sau bữa ăn hàng ngày.

Bài thuốc từ lá ngải cứu

Nhắc đến lá ngải cứu, nhiều người không còn xa lạ với dược tính của nó. Đây cũng là vị thuốc điều trị đau khớp gối ở người trẻ tuổi tại nhà hiệu quả nhất hiện nay. Theo y học cổ truyền, lá ngải cứu mùi thơm, tính ấm, có khả năng giảm đau, chống viêm và sưng tấy.

Thành phần: 40g lá ngải cứu, khăn mặt.

Cách thực hiện:

• Lá ngải cứu sau khi thu hái thì cho vào cháo nóng rang đến khi lá héo lại.
• Cho phần thuốc lá này vào khăn mặt, bọc kín lại rồi chườm lên vùng bị đau nhức.
• Thực hiện liên tục trong khoảng 15 đến 20 phút. Bệnh nhân nên sử dụng biện pháp này hàng ngày. 

Điều trị đau khớp gối ở người trẻ tuổi với Tây y

Các biện pháp Tây y thường được áp dụng trong trường hợp này gồm có:

Các loại thuốc uống

Với những cơn đau dạng nhẹ do chấn thương, người bệnh có thể sử dụng các loại thuốc giảm đau đường uống. Những loại thuốc này hoạt động với nguyên lý ức chế hormone gây viêm sưng trong cơ thể, nhờ vào đó mà cảm giác khó chịu được cải thiện đáng kể.

Người bệnh có thể sử dụng những loại thuốc giảm đau đường uống này mà không cần đơn kê từ bác sĩ. Các thuốc giảm đau có rất nhiều loại nhưng loại thường được dùng trong đau nhức xương khớp là ibuprofen và naproxen.

Các loại thuốc tiêm

Nếu những loại thuốc giảm đau liều nhẹ không phát huy tác dụng, tình trạng đau khớp gối ở người trẻ tuổi có thể được giải quyết bằng một số loại thuốc tiêm sau đây:

• Corticosteroids: Thuốc corticosteroids có thể tiêm ngoài màng cứng trực tiếp vào khu vực đầu gối bị viêm đau. Loại thuốc này thích hợp với cả những cơn đau cấp tính và mãn tính, tác dụng có thể kéo dài đến vài tháng.
• Hyaluronic acid: Hyaluronic acid được sản xuất dưới dạng lỏng, dùng tiêm trực tiếp vào khớp gối. Hyaluronic acid giống như một chất bôi trơn tự nhiên, giúp giảm thiểu cơn đau và cải thiện khả năng vận động ở người bệnh. Mỗi mũi tiêm hyaluronic acid có tác dụng kéo dài đến 6 tháng.
• Platelet-rich plasma (PRP): PRP thường được sử dụng với những bệnh nhân đau khớp gối do chấn thương nặng, ví như rách hoặc bong gân. Loại thuốc này là tập hợp của các chất tăng trưởng, giúp giảm đau và thúc đẩy nhanh quá trình chữa lành.

Phẫu thuật

Trong một số trường hợp đau khớp gối ở người trẻ tuổi nghiêm trọng, tổn thương sụn khớp khó có thể chữa lành bằng thuốc, các biện pháp phẫu thuật có thể được áp dụng. Tùy theo tình trạng cụ thể của từng bệnh nhân mà phương pháp ngoại khoa sẽ được chỉ định. 

Trước khi thực hiện phẫu thuật, bệnh nhân cần trao đổi kỹ lưỡng với bác sĩ về rủi ro cũng như khả năng hồi phục. Một số dạng phẫu thuật khớp gối thường gặp là nội soi khớp, thay khớp nhân tạo,…

Điều trị bằng Đông y

Đông y giống như các biện pháp dân gian, được áp dụng với những bệnh nhân ở mức độ nhẹ. Bên cạnh đó, người bệnh cũng cần tham khảo ý kiến của bác sĩ điều trị trước khi chữa bệnh xương khớp bằng thuốc Đông y.

Bài thuốc số 1

Bài thuốc này được dùng với bệnh nhân thể thận dương hư với những cơn đau nhức kéo dài dai dẳng, thậm chí là tình trạng biến dạng khớp gối có thể xảy ra.

Thành phần: Tiêu xà, phòng phong, quy đầu, lộc hành thảo, dâm dương hoắc, ngô công, cam thảo, toàn yết, gia trùng,…

Cách thực hiện:

• Sắc thuốc với nước lạnh, lượng nước xâm xấp mặt thuốc.
• Không đun thuốc quá lâu, đến khi sôi thì tắt bếp. Người bệnh dùng nóng, mỗi ngày 1 thang.

Bài thuốc số 2

Bài thuốc này được dùng với bệnh nhân thể ứ đàm, thường có các triệu chứng như đau nhức khớp gối, đau kéo dài nhiều ngày, ăn không ngon và lưỡi trắng.

Thành phần: Đan sâm, nga truật, bạch giới tử, quất hồng, ô dược, trầm hương, hậu phác, bạch cương tầm,…

Cách thực hiện:

• Sắc thuốc với nước lạnh, đến khi sôi bùng lên thì nhấc xuống.
• Người bệnh dùng thuốc sau khi ăn, mỗi ngày uống 1 thang là được.

Bài thuốc số 3

Bài thuốc số 3 thích hợp dùng với trường hợp đau khớp gối ở người trẻ tuổi do thấp nhiệt, với các triệu chứng tiêu biểu như: Đau đầu gối dẫn đến co duỗi khó khăn, người lạnh, ăn uống mất ngon, nước tiểu sẫm màu,…

Thành phần: Tang ký sinh, tần giao, ngân hoa, tang chi, liên kiều, mộc dược, cam thảo, đương quy,…

Cách thực hiện:

• Sắc thuốc với hai bát nước, đợi lượng nước cô lại còn một nửa thì tắt bếp.
• Dùng thuốc sau khi ăn no, mỗi ngày 1 thang.

Chế độ dinh dưỡng với người bệnh

Bên cạnh việc điều trị đau khớp gối ở người trẻ tuổi, bản thân người bệnh và người chăm sóc cũng cần chú ý đến chế độ dinh dưỡng mỗi ngày. Cụ thể, nên xây dựng thực đơn với một số các gợi ý dưới đây:

Các thực phẩm nên tăng cường bổ sung

Bệnh nhân đau khớp gối nên tăng cường các loại thực phẩm dưới đây:

• Các loại thịt cá nước ngọt và nước mặn như cá rô phi, cá mú, cá hồi,… Đây là loại thực phẩm dồi dào omega-3, một hoạt chất axit béo rất tốt cho sức khỏe. 
• Các loại rau xanh có chứa nhiều chất chống viêm và oxy hóa như bí đỏ, súp lơ, cải kale, đậu ván, cải xoăn,…
• Các loại hoa quả giàu vitamin A, C, E như bưởi, cam ruột đỏ, lự, táo, trái bơ,..

Các loại thực phẩm tránh dùng

Mặt khác, người trẻ bị đau khớp gối cũng nên hạn chế:

• Các loại thịt đỏ chứa nhiều đạm và axit uric như thịt bò, thịt heo, thịt cừu,..
• Các loại thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ như khoai tây chiên, gà rán, pizza, hamburger,..
• Các loại thực phẩm giàu axit béo omega-6 như dầu thực vật (trừ oliu), trứng gia cầm, thịt gia cầm,…

Phòng tránh tình trạng đau khớp gối ở người trẻ tuổi

Để phòng tránh tình trạng đau khớp gối ở người trẻ tuổi, mọi người nên chú ý một số vấn đề sau đây:

• Sử dụng đầy đủ thiết bị bảo hộ đầu gối trong khi chơi thể thao hoặc lao động chân tay. Điều này giúp mọi người tránh được nguy cơ chấn thương đầu gối và hạn chế tình trạng căng cứng cơ bắp.
• Xây dựng thói quen vận động thể chất thường xuyên. Việc luyện tập thể dục thể thao giúp giảm thiểu nguy cơ của các bệnh lý xương khớp cũng như giúp sức khỏe tổng thể được cải thiện rõ rệt.
• Bổ sung vào thực đơn hàng ngày những loại thực phẩm healthy, giàu chất xơ, vitamin và ít chất béo. Mọi người cũng nên thực hiện chế độ ăn kiêng lành mạnh để đảm bảo trọng lượng cơ thể ở mức hợp lý, giảm nguy cơ béo phì và một số bệnh lý tim mạch khác.
• Đi khám sức khỏe tổng thể định kỳ mỗi năm 2 lần tại bệnh viện. Điều này giúp mọi người phát hiện sớm những vấn đề liên quan đến xương khớp và có biện pháp xử lý kịp thời.

Đau khớp gối ở người trẻ tuổi không phải là vấn đề quá nghiêm trọng nhưng cần nhận được sự quan tâm đúng mức và cần thiết. Người bệnh nếu phát hiện những dấu hiệu bất thường ở đầu gối như đau nhức hay sưng tấy kéo dài thì cần đi khám sớm tại bệnh viện để được chẩn đoán và điều trị.

NỘI DUNG LIÊN QUAN:

• “Điểm danh” 11 thuốc đau xương khớp của Nhật tốt nhất thị trường
• Đau khớp gối khi chạy bộ là bệnh gì? Nguyên nhân và cách xử lý