Bệnh Tổ Đỉa Ở Trẻ Em: Nhận Biết Và Cách Điều Trị

Bệnh tổ đỉa ở trẻ em thực chất là tình trạng viêm nhiễm xảy ra ở lớp thượng bì của da. Bệnh gây ra tình trạng ngứa ngáy, khó chịu, kéo dài có thể khiến trẻ bị ảnh hưởng đến tâm lý và sức khỏe. Bài viết sau sẽ cung cấp toàn bộ các thông tin cần thiết liên quan tới dấu hiệu nhận biết, nguyên nhân và cách điều trị bệnh lý này để quý độc giả cùng tham khảo. 

Giải đáp bệnh tổ đỉa ở trẻ em là gì?

Bác sĩ chuyên khoa cho biết, bệnh tổ đỉa ở trẻ em là một thể đặc biệt của bệnh chàm – eczema, chúng được đặc trưng bởi các nốt mụn nước âu, khó vỡ, dày cứng ở khu vực bàn chân, bàn tay của trẻ. Điểm đặc trưng ở căn bệnh này là các mụn nước có xu hướng tập trung ở lòng bàn chân, lòng bàn tay, vùng kẽ ngón.

Trong một vài trường hợp hiếm gặp, mụn nước có thể còn xuất hiện ở mu bàn tay hay mu bàn chân, tuy nhiên đa số chúng không vượt quá cổ tay hay cổ chân. Dù không có khả năng lây lan nhanh và rộng như ở thể lâm sàng của bệnh chàm nhưng nếu như không có biện pháp chăm sóc, điều trị phù hợp, bệnh có thể tiến triển, gây ngứa ngáy và gia tăng nguy cơ nhiễm trùng.

Các nguyên nhân gây bệnh

Hiện nay chưa xác định được chính xác nguyên nhân gây ra căn bệnh tổ đỉa ở trẻ nhỏ. Tuy vậy, các yếu tố dưới đây được đánh giá là liên quan trực tiếp tới sự bùng phát của căn bệnh.

• Do di truyền: Thống kê cho thấy có khoảng 8% trẻ sinh ra bị bệnh nếu người mẹ bị tổ đỉa. Nếu cả người bố và người mẹ cùng mắc bệnh thì tỷ lệ di truyền sẽ tăng lên khoảng 41%.
• Do cơ địa dị ứng: Đây là yếu tố chính khiến bệnh tổ đỉa ở tay, chân hoặc một số thể khác của bệnh chàm khởi phát. Khi có cơ địa dị ứng, bé thường nhạy cảm khi gặp các yếu tố kích thích, tạo ra phản ứng quá mẫn và hình thành bệnh.
• Do dị ứng với thời tiết hoặc thực phẩm: Tình hình thời tiết chuyển mùa, quá nóng hoặc độ ẩm cao, ẩm mốc kéo dài là những yếu tố khiến làn da của trẻ bị kích thích, nhất là những bé có cơ thể dị ứng. Ngoài ra, khi bị dị ứng với các loại thực phẩm như đậu phộng, hải sản thì bé cũng có thể xuất hiện bệnh tổ đỉa.

Bên cạnh những nguyên nhân nói trên, tình trạng nhiễm nấm, nhiễm trùng, dị ứng với thuốc, hóa chất hay kim loại cũng là những lý do gây ra bệnh tổ đỉa ở trẻ em mà cha mẹ cần lưu ý.

Nhận biết bệnh lý qua các dấu hiệu nào?

Bệnh tổ đỉa ở trẻ em thực chất là một thể đặc biệt của chàm – eczema. Khác biệt là bệnh chỉ có thể gây tổn thương ở chân, tay và hầu như không có xu hướng lan rộng giống như các thể bệnh khác. Cha mẹ có thể nhận biết các triệu chứng điển hình của bệnh lý này thông qua những dấu hiệu sau đây:

• Xuất hiện các mụn nước trơn, cứng chắc ở lòng bàn chân, bàn tay, ngón và kẽ ngón tay, chân.
• Một số ít mụn nước có kích thước lớn hơn nổi lên trên bề mặt của da.
• Mụn thường có đường kính trong khoảng từ 1 – 2 mm, chúng thường mọc thành cụm, đôi khi mọc thành các dải.
• Các mụn nước hình thành do bệnh tổ đỉa ở trẻ em thường khó vỡ và tự tiêu sau 3 – 4 tuần.
• Sau khi mụn nước của bệnh lý tiêu biến thì để lại nền da vảy tiết màu vàng rơm, lộ da non căng bóng, màu hồng, dễ bong.
• Bệnh tổ đỉa ở trẻ em thường gây ngứa, kéo dài dai dẳng kèm theo sưng nóng, đau rát khó chịu.
• Trẻ nhỏ chưa biết nói khi gặp các biểu hiện của bệnh thường quấy khóc, chán ăn.

Cha mẹ cần lưu ý, bệnh tổ đỉa ở trẻ em có thể bị bội nhiễm nếu bé gãi cào liên tục, đồng thời chà mạnh tới các mụn nước. Những dấu hiệu giúp cha mẹ nhận biết tình trạng này bao gồm:

• Trên da xuất hiện mụn mủ, đặc biệt ở lòng bàn chân, bàn tay, có thể quan sát thấy quầng viêm đỏ.
• Hiện tượng sưng tấy kèm theo đau nhức, phù nề có thể xuất hiện.
• Cơ thể bé bị sốt, sưng hạch kèm mệt mỏi, quấy khóc, ăn uống kém.

Tìm hiểu bệnh tổ đỉa ở trẻ em có nguy hiểm không?

Bệnh tổ đỉa ở trẻ em có nguy hiểm hay không là thắc mắc được rất nhiều cha mẹ quan tâm. Bác sĩ chuyên khoa cho biết, ở người lớn, bệnh lý có thể không quá nguy hiểm, vẫn có thể ở trong giới hạn chịu đựng. Tuy nhiên, ở trẻ nhỏ, căn bệnh có thể kéo theo nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị đúng phác đồ.

Việc mụn nước mọc ngày càng nhiều có thể khiến bé thường xuyên quấy khóc, bỏ ăn, bỏ bú. Khi kéo dài, tình trạng này có thể làm giảm sức đề kháng ở trẻ và tạo điều kiện để virus, vi khuẩn tấn công gây bệnh.

Ngoài ra, trẻ nhỏ thường có làn da mỏng hơn so với người lớn, chính vì thế các tổn thương do bệnh lý gây ra sẽ khiến hàng rào bảo vệ da của bé bị suy giảm, lâu ngày dẫn tới bội nhiễm. Nghiêm trọng hơn khi không được can thiệp bằng phác đồ điều trị phù hợp và bé thường xuyên cào gãi có thể dẫn tới các biến chứng như:

• Thể tổ đỉa bội nhiễm: Nhận biết bằng việc trên da trẻ xuất hiện tình trạng ứ mủ, sưng tấy, đau nhức. Biểu hiện toàn thân xuất hiện thường là sốt cao, sưng nổi hạch bạch huyết, thậm chí trẻ có thể bị co giật.
• Lichen hóa: Đây là một biến chứng do việc trẻ thường xuyên cào gãi và chà xát mạnh lên các vùng da đang bị tổn thương, dẫn tới tình trạng ngứa ngáy kéo dài dai dẳng, da dày sừng hơn, thâm và nổi cộm. Biến chứng này sẽ ảnh hưởng tới sức khỏe cũng như ngoại hình của bé, gây ra tâm lý tự ti, mặc cảm.

Vì thế, khi cha mẹ phát hiện thấy các dấu hiệu của bệnh tổ đỉa ở trẻ em, cần đưa bé đến cơ sở y tế gần nhất để được kiểm tra, đánh giá tình trạng và tư vấn phác đồ điều trị phù hợp, đem lại hiệu quả cao.

Các biện pháp điều trị bệnh tổ đỉa ở trẻ em

Bệnh tổ đỉa ở trẻ em thông thường sẽ tự thuyên giảm sau từ 3 – 4 tuần. Tuy vậy, nếu trẻ thường xuyên gãi cào vùng tổn thương thì việc điều trị sẽ kéo dài hơn. Mục tiêu của việc can thiệp là làm giảm các triệu chứng khó chịu do bệnh lý gây ra, đồng thời cải thiện hiện tượng viêm nhiễm.

Cha mẹ có thể áp dụng các biện pháp là Tây y, mẹo tại nhà hoặc bài thuốc Đông y để giúp trẻ giảm bớt tình trạng khó chịu gặp phải.

Biện pháp Tây y

Hiện nay, thuốc Tây là biện pháp can thiệp phổ biến nhất để điều trị bệnh tổ đỉa ở trẻ em. Tuy vậy, cha mẹ cần lưu ý đưa bé đến kiểm tra tại các cơ sở y tế uy tín và tuân thủ chỉ định của bác sĩ chuyên khoa để đảm bảo an toàn khi sử dụng thuốc.

Đặc biệt, biện pháp cần phải hết sức thận trọng với các bé dưới 5 tuổi. Một số loại thuốc thường được chỉ định sử dụng trong điều trị tổ đỉa với trẻ nhỏ là:

• Thuốc bôi Corticoid: Nhóm thuốc trị tổ đỉa này được sử dụng ở trường hợp các mụn nước đã tiêu dần, da khô và đã ngừng rỉ dịch. Thuốc sẽ có tác dụng chống viêm, ngăn ngừa dị ứng. Tuy vậy, sử dụng thuốc không đúng liều sẽ làm gia tăng nguy cơ bị mỏng da, teo da, thậm chí hoại tử. Do đó, cha mẹ nên tham khảo tư vấn của bác sĩ chuyên khoa về liều lượng cũng như cách dùng.

• Kháng sinh: Tác dụng chính của nhóm thuốc này là chống nấm, sử dụng theo đường uống hoặc đường bôi ngoài da. Cha mẹ lưu ý chỉ sử dụng kháng sinh cho trẻ khi có biểu hiện nhiễm nấm hoặc nhiễm khuẩn và phải tuyệt thủ tuân theo chỉ định của bác sĩ.
• Dung dịch sát khuẩn ngoài da: Sử dụng khi tình trạng mụn nước mới nổi ở trẻ. Cha mẹ có thể sử dụng hồ nước hoặc dung dịch bạc nitrat để làm giảm viêm và dịu da, sát khuẩn vùng da bị bệnh.
• Dung dịch Milian: Thuốc sẽ giúp ức chế sự hoạt động của vi khuẩn, từ đó phòng ngừa và điều trị tình trạng bội nhiễm trên da. Thuốc được chỉ định sử dụng với các trường hợp bị lở loét và có nguy cơ bội nhiễm khi trẻ bị bệnh tổ đỉa.
• Thuốc kháng histamin: Nhóm thuốc có tác dụng ngăn chặn tình trạng ngứa ngáy, khó chịu và chống dị ứng. Cha mẹ tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn nhóm thuốc an toàn cho trẻ nhỏ.

Da của trẻ em khá mỏng nên việc hấp thụ các dược chất cũng tốt hơn so với người lớn. Do đó chuyên gia cảnh báo, sử dụng thuốc bôi ngoài da quá liều cũng có thể dẫn tới các tác dụng phụ nguy hiểm, vì thế, cha mẹ không nên tùy tiện sử dụng các loại thuốc bôi hay thuốc uống để điều trị bệnh tổ đỉa ở trẻ em mà không tham vấn bác sĩ chuyên khoa.

Bài thuốc dân gian

Bên cạnh thuốc Tây, sử dụng các mẹo dân gian điều trị bệnh tổ đỉa ở trẻ em được nhiều cha mẹ áp dụng. Các bài thuốc được đánh giá cao là sử dụng lá chè xanh, dầu khuynh diệp, lá trầu, gừng tươi, lá lốt, cụ thể như sau:

• Mẹo từ tinh dầu khuynh diệp: Đây là tinh dầu có độ an toàn cao, phù hợp để sử dụng với trẻ nhỏ. Cha mẹ chỉ cần nhỏ vài giọt tinh dầu vào nước ấm, sau đó cho trẻ ngâm tay chân khoảng 20 phút để các triệu chứng được thuyên giảm.
• Lá trầu không: Cha mẹ chỉ cần rửa thật sạch lá trầu không, sau đó vò nát và cho vào đun sôi trong 10 phút. Tiếp sau đó, dùng nước lá trầu khi còn ấm để ngâm tay chân cho bé. Nên áp dụng cách này mỗi ngày 2 lần để tình trạng được thuyên giảm.
• Tắm nước lá chè xanh: Lá chè xanh thường rất hiệu quả trong việc giảm viêm, giảm ngứa, se vết thương hay vết loét ngoài da. Cha mẹ dùng 1 nắm lá chè, đem rửa thật sạch, đun sôi với nước. Nước chè khi còn ấm được dùng để tắm cho bé, mỗi ngày 1 lần để giảm ngứa và ngừa viêm.

• Bài thuốc từ lá lốt: Trong lá lốt có chứa thành phần giúp giảm viêm hiệu quả, vì thế bài thuốc từ lá lốt trị bệnh tổ đỉa ở trẻ em được nhiều cha mẹ áp dụng. Bạn có thể thực hiện bài thuốc này tương tự với như cách làm với lá trầu không.
• Gừng tươi: Cha mẹ có thể sử dụng một củ gừng, đem rửa sạch đất cát sau đó cắt thành lát mỏng, cho vào nồi đun thật sôi. Nước gừng còn ấm sa được sử dụng để ngâm rửa vùng da bị bệnh cho bé.

Cha mẹ nên áp dụng các mẹo dân gian chữa bệnh tổ đỉa ở trẻ ít nhất 1 tuần thì sẽ thấy các dấu hiệu của căn bệnh thuyên giảm. Tuy vậy, phương pháp này chỉ nên thực hiện với các trường hợp có triệu chứng nhẹ, mới phát.

Hiệu quả của các bài thuốc dân gian sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố, quan trọng nhất là cơ địa của bé. Thực tế, các bài thuốc chỉ có tác dụng hỗ trợ cải thiện triệu chứng, không thể thay thế thuốc chữa bệnh. Do đó, cha mẹ nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được thăm khám chi tiết và chỉ định phác đồ điều trị phù hợp.

Đông y

Nhờ hiệu quả triệt để từ sâu căn nguyên mà có rất nhiều cha mẹ lựa chọn các bài thuốc Đông y để điều trị bệnh tổ đỉa ở trẻ em. Đông y trị bệnh tổ đỉa ở trẻ em đảm bảo an toàn, hạn chế tối đa tác dụng phụ. Cha mẹ có thể lựa chọn các bài thuốc dạng bôi, dạng ngâm tắm hoặc dạng uống.

Mỗi bài thuốc sẽ có ưu và nhược điểm khác nhau, tùy theo tình trạng và cơ địa để áp dụng riêng lẻ hoặc đồng thời để đạt hiệu quả điều trị cao nhất. Cha mẹ nên đưa bé tới các nhà thuốc Đông y hoặc địa chỉ khám chữa bệnh bằng Y học cổ truyền để được các bác sĩ, thầy thuốc trực tiếp kiểm tra, kê đơn.

Bệnh nhân cũng cần kiên trì sử dụng thuốc mới đạt hiệu quả tối đa. Việc bỏ dở giữa chừng có thể không đem lại kết quả như ý muốn.

Bài thuốc dạng bôi

• Bài số 1: Sử dụng cây mỏ quả đã nấu thành cao để có được hỗn hợp thoa đều lên vùng da cần điều trị. Người bị mắc bệnh tổ đỉa cần thoa thuốc mỗi ngày 2 lần.
• Bài số 2: Bài thuốc bao gồm các nguyên liệu chính là bằng sa, phèn phi, tán ô tặc cốt, thanh đại,… Tất cả dược liệu được phi thành dạng bột mịn, sau đó rắc đều lên trên vùng da bị tổn thương, cuối cùng rửa lại sạch với nước sắc tô mộc.

Bài thuốc dạng ngâm rửa

Bên cạnh dạng bôi, khi chữa bệnh tổ đỉa ở trẻ em, bạn có thể áp dụng các phương thuốc ở dạng ngâm rửa để làm dịu hiện tượng ngứa ngáy, thúc đẩy làm lành nhanh chóng những tổn thương trên vùng da bị bệnh.

• Nguyên liệu: Sử dụng các dược liệu chính như hoàng cầm, thương nhĩ, thương truật, khổ sâm, phù bình, hương phụ.
• Cách thực hiện: Dược liệu nói trên đem sắc kỹ với nước, sau đó sử dụng nước khi còn ấm để ngâm rửa các vết thương.

Lưu ý: Cha mẹ nên đưa bé tới các cơ sở khám chữa Đông y uy tín để được xác định chính xác tình trạng và có phác đồ can thiệp phù hợp, đem lại hiệu quả cao, hạn chế tác dụng phụ.

Những lưu ý cha mẹ cần ghi nhớ khi bé bị mắc bệnh tổ đỉa

Chuyên gia cảnh báo bệnh tổ đỉa ở trẻ em có khả năng tái phát cao nếu không có biện pháp điều trị, chăm sóc, phòng ngừa phù hợp. Để quá trình chữa bệnh đạt hiệu quả cao nhất, đồng thời phòng ngừa nguy cơ tái phát, cha mẹ nên áp dụng các biện pháp dưới đây:

• Cha mẹ cần chú ý cắt ngắn móng tay của bé, thường xuyên vệ sinh sạch sẽ. Điều này sẽ giúp hạn chế việc trẻ cào lên da khiến các mụn nước bị vỡ, trầy xước, nhờ đó giảm thiểu nguy cơ bị bội nhiễm, nhiễm trùng.
• Nên cho bé dùng loại sữa tắm có chứa thành phần tự nhiên, dịu nhẹ, để hạn chế tình trạng kích ứng. Tuyệt đối không dùng các sản phẩm có chứa hóa chất để giảm thiểu nguy cơ bệnh trở nặng.

• Cha mẹ nên cho bé sử dụng các trang phục rộng rãi, độ thấm hút mồ hôi cao, không cho trẻ mặc đồ chật, bó sát hoặc quá dày dẫn tới nóng bức và ra mồ hôi nhiều.
• Cho trẻ chơi ở các khu vực rộng rãi, thoáng mát, đảm bảo vệ sinh và cách xa các tác nhân có thể gây ra tình trạng dị ứng như lông động vật hay phấn hoa.
• Cha mẹ nên bổ sung thêm các dưỡng chất như vitamin C để giúp trẻ được tăng cường sức đề kháng, giúp chống lại bệnh tật. Rau xanh, trái cây, thịt là những nhóm thực phẩm nên được bổ sung vào khẩu phần ăn hàng ngày cho bé.
• Bệnh tổ đỉa kiêng ăn gì, cha mẹ nên hạn chế việc cho trẻ sử dụng nhóm thực phẩm có chứa lượng đường cao, đồ ăn chứa nhiều dầu mỡ và các loại đồ ăn có chứa nguy cơ gây dị ứng. Trường hợp bé đang còn bú mẹ, người mẹ cũng nên tránh nhóm thực phẩm kể trên và tăng cường cữ bú để bé nhanh khỏi.
• Cho trẻ uống đủ lượng nước mỗi ngày để có đủ độ ẩm cho da, nên cho các bé sử dụng thêm các loại nước ép trái cây để giúp tăng cường sức đề kháng cho cơ thể.
• Không tự chẩn đoán bệnh và chữa bệnh tại nhà cho trẻ khi không có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa. Thay vào đó, cha mẹ cần đưa bé tới các cơ sở y tế để được bác sĩ thăm khám và có phương pháp can thiệp phù hợp.

Trên đây là toàn bộ các thông tin cần thiết về bệnh tổ đỉa ở trẻ em. Hy vọng bài viết đã cung cấp kiến thức cần thiết giúp cha mẹ biết cách xử trí phù hợp khi phát hiện con mình xuất hiện những dấu hiệu của bệnh lý. Bạn nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Đọc thêm tại đây

Chàm Tổ Đỉa Là Bệnh Gì? Mức Độ Nguy Hiểm Và Cách Điều Trị Tại Nhà

Tổ Đỉa Á Sừng: Nguyên Nhân, Dấu Hiệu Và Cách Chữa Hiệu quả