Viêm da dị ứng

Thống kê cho thấy có tới 6% dân số mắc viêm da dị ứng và số người bị bệnh đang tăng dần lên theo các năm. Bệnh lý này gây ra một loạt các vấn đề ảnh hưởng đến cuộc sống người bệnh như cảm giác ngứa ngáy, khó chịu hoặc thậm chí gây sốc phản hệ, trụy tim. Vậy, nguyên nhân, dấu triệu và hướng điều trị chính xác cho bệnh lý này là gì?

Viêm da dị ứng là thuật ngữ chỉ tình trạng xuất hiện các phản ứng viêm trên da khi cơ thể tiếp xúc với các tác nguyên kích hoạt cơ địa dị ứng. Bệnh có thể khởi phát ở nhiều đối tượng, từ trẻ sơ sinh đến người cao tuổi và mang theo các cảm giác ngứa, rát, khó chịu.

Viêm da dị ứng được chia thành nhiều dạng khác nhau, bao gồm:

• Viêm da tiếp xúc: Xảy ra khi người bệnh tiếp xúc với các tác nhân như hóa chất, khói bụi hoặc bị côn trùng cắn khiến da bị tổn thương đột ngột. Ở trường hợp này, phần lớn da sẽ trở lại bình thường sau khi loại bỏ các căn nguyên gây dị ứng.
• Viêm da cơ địa: Bệnh lý này thường xuất hiện từ thời thơ ấu và chịu ảnh hưởng lớn do yếu tố di truyền. Nếu trong gia đình có người từng mắc các bệnh về dị ứng thì tỷ lệ thế hệ sau mắc bệnh này sẽ cao hơn khá nhiều.
• Viêm da dị ứng thời tiết: Được hiểu là tình trạng cơ thể phản ứng quá mức với sự thay đổi thất thường của nhiệt độ, không khí, độ ẩm…
• Viêm da dị ứng bội nhiễm: Đây là thể nặng của viêm da dị ứng, có thể xuất hiện tình trạng viêm da dị ứng có mủ, cần sớm tiến hành điều trị, khắc phục.

Các nhà khoa học cho rằng, viêm da dị ứng xuất phát chính từ tình trạng cơ thể sản xuất quá mức hàm lượng Histamin. Điều này có thể gây ra phản ứng tiêu cực làm xuất hiện nhiều triệu chứng bất thường ngoài da.

Ngoài nguyên nhân viêm da dị ứng chính trên, dưới đây là một số yếu tố xúc tác khiến bệnh lý này xuất hiện:

• Ảnh hưởng từ các dị nguyên: Nấm mốc, khói bụi, phấn hoa, hóa chất, lông động vật, thức ăn… đều là các tác nhân gây dị ứng thường gặp.
• Ảnh hưởng thời tiết: Khi thời tiết thay đổi thất thường khiến cơ thể chưa kịp thích ứng và gây ra các vấn đề bất thường trong đó có phát ban, mẩn đỏ.

• Dị ứng thuốc: Việc sử dụng một số loại thuốc điều trị có chứa Protein cũng là nguyên nhân gây nên tình trạng dị ứng ngoài da.
• Ảnh hưởng từ yếu tố di truyền: Tỷ lệ mắc viêm da dị ứng sẽ cao hơn khi trong gia đình có người đã từng mắc bệnh lý này.
• Mất cân bằng nội tiết tố: Những thay đổi bên trong cơ thể phát tác ra ngoài gây nên tình trạng mẩn đỏ, phát ban ngoài da.
• Tính chất nghề nghiệp: Làm việc trong môi trường hóa chất, tiếp xúc nhiều với kim loại, chất tẩy rửa sẽ làm tăng nguy cơ mắc viêm da dị ứng.
• Suy giảm hệ miễn dịch: Sức đề kháng, hệ miễn dịch kém khiến người bệnh khó có thể chống chọi được với các tác nhân bên ngoài từ đó làm tăng tỷ lệ mắc viêm da dị ứng.

Viêm da dị ứng có thể xảy ra ở nhiều độ tuổi nhưng trẻ em là đối tượng chiếm phần lớn – nhất là ở trẻ bị hen suyễn hoặc sốt cỏ khô (một dạng viêm mũi dị ứng). Tỷ lệ mắc bệnh ở người lớn từ 2-5%, trong khi trẻ em lên tới 10-20%.

Có nhiều yếu tố làm tăng nguy cơ gây ra viêm da như:

• Tuổi tác: Bệnh viêm da dị ứng thường xảy ra nhiều hơn ở trẻ em
• Dị ứng và hen: Những người có tiền sử gia đình hoặc cá nhân bị bệnh chàm, dị ứng, sốt hoặc hen suyễn có nhiều khả năng bị bệnh hơn
• Nghề nghiệp – môi trường làm việc: Các công việc tiếp xúc với một số loại kim loại, chất tẩy rửa làm tăng nguy cơ bị viêm da tiếp xúc.
• Tình trạng sức khỏe: Bạn có thể có nguy cơ bị viêm da tiết bã nếu mắc một trong số các bệnh như suy tim sung huyết, bệnh Parkinson hay HIV.

Triệu chứng viêm da dị ứng khá rõ ràng, có thể phát hiện bằng mắt thường thông qua các biểu hiện bất thường trên da. Trong đó, các triệu chứng viêm da dị ứng thường gặp là:

• Xuất hiện nhiều nốt mẩn đỏ trên da nhất là ở vùng hai cánh tay và bắp chân.
• Các nốt mẩn thường đọng nước, sần sùi, có mủ bên trong và có xu hướng xuất hiện ngày càng nhiều, có thể bị phù nề.
• Người bệnh cảm thấy ngứa ngáy, khó chịu, nóng rát phần da bị dị ứng. Ở một số trường hợp khác còn có thể sốt nhẹ.
• Da khô, bong tróc hoặc thậm chí chảy dịch trên da khiến tổn thương lan rộng.

Viêm da dị ứng không phải bệnh lý ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng nhưng lại gây ra rất nhiều bất tiện cho hoạt động sống, sinh hoạt của người bệnh. Trước tiên, những vết bong tróc, mẩn đỏ khiến cơ thể luôn ở trong tình trạng ngứa ngáy, khó chịu. Bên cạnh đó, chúng cũng ảnh hưởng một phần đến giá trị thẩm mỹ, khiến người bệnh tự ti, mặc cảm.

Với trường hợp người bệnh thường xuyên gãi, chà xát vết thương có thể khiến tình trạng viêm ra trở nặng, chảy dịch làm tăng nguy cơ bội nhiễm. Đặc biệt, ở những tình trạng bệnh nặng có thể tiến triển thành mãn tính, khó chữa và đi kèm với một số biến chứng khác như hen suyễn, sốt… Cá biệt còn có thể gây nên hiện tượng sốc phản hệ, trụy tim… vô cùng nguy hiểm.

Tiến hành chẩn đoán là bước đầu tiên và cần thiết giúp bác sĩ tìm ra chính xác nguyên nhân gây bệnh để có hướng điều trị phù hợp. Một số phương pháp chẩn đoán viêm da dị ứng thường dùng hiện nay là:

• Khám sàng lọc: Người bệnh được hỏi về triệu chứng thường gặp cũng như tiền sử bệnh lý của người thân trong gia đình. Đi kèm với đó, bác sĩ sẽ tiến hành quan sát các biểu hiện nhằm đánh giá mức độ nghiêm trọng của bệnh.
• Xét nghiệm: Người bệnh được chỉ định thực hiện một số xét nghiệm như sinh thiết tế bào, xét nghiệm máu, test lẩy, test áp… nhằm xác định chính xác nguyên nhân gây bệnh.

Viêm da dị ứng có chữa khỏi được không là thắc mắc của rất nhiều người. Hiện nay y học vẫn chưa có cách điều trị bệnh triệt để, tuy nhiên tùy theo cơ địa và tình trạng bệnh vẫn có thể áp dụng một số biện pháp hỗ trợ giúp làm giảm triệu chứng viêm da dị ứng. Đồng thời tránh xa các yếu tố dị ứng cũng hạn chế khả năng bệnh tái phát hiệu quả hơn.

Gửi câu hỏi tư vấn cho chuyên gia

Thầy thuốc ưu tú, bác sĩ Lê Phương

- Thầy thuốc ưu tú, Bác sĩ CKII

- Nguyên Phó Giám Đốc Bệnh viện YHCT Hà Đông

- Hơn 40 năm kinh nghiệm

Triệu chứng của bạn?

Nứt nẻ, bong tróc

Nổi mụn nước

Ngứa ngáy, da tấy đỏ

Da dầu, da nhờn

Phát ban, mẩn đỏ

Gửi tư vấn

Bất cứ loại dị ứng nào trên da ít nhiều đều gây ảnh hưởng đến sức khỏe cũng như tâm lý người bệnh. Đặc biệt, với viêm da dị ứng thường khó điều trị dứt điểm, dễ tái đi tái lại nhiều lần. Do vậy, để ngăn cản các vấn đề tiêu cực thì việc sớm thực hiện các phương pháp điều trị phù hợp là điều hết sức cần thiết.

Dưới đây là các cách chữa viêm da dị ứng thường dùng nhất hiện nay.

Trị bệnh đơn giản bằng mẹo dân gian

Với những trường hợp viêm da dị ứng cấp độ nhẹ, người bệnh hoàn toàn có thể khắc phục các triệu chứng của bệnh ngay tại nhà. Phương pháp này có ưu điểm an toàn, dễ thực hiện, tiết kiệm và đem lại nhiều hiệu quả nhất định.

Một số mẹo dân gian trị viêm da dị ứng có thể tham khảo là:

• Tắm lá chè xanh: Người bệnh chuẩn bị một ít là chè xanh, rửa sạch sau đó cho vào nồi đun cùng 2 lít nước. Nước lá chè sau khi đun được pha ấm cùng nước lạnh rồi dùng để tắm. Với trường hợp viêm da dị ứng ở tay, chân, người bệnh có thể thực hiện ngâm những vùng da này trong nước chè xanh từ 15 – 20 phút.
• Sử dụng lá trầu không: Chuẩn bị một nắm lá trầu không, rửa sạch, phơi khô, vò nát rồi cho vào đun sôi cùng 2 lít nước. Tiếp theo, đổ lá trầu ra chậu, pha ấm cùng 1 chút nước lạnh và dùng để tắm hoặc ngâm các vùng da bị tổn thương. Nhờ tính hiệu quả, nước nấu từ lá trầu không còn là cách chữa viêm da cơ địa dân gian tại nhà được nhiều người ưu tiên sử dụng.
• Sử dụng hành hoa: Đun sôi một nồi nước sau đó thả hành hoa và một chút muối trắng vào rồi tiếp tục đun thêm khoảng 2 – 3 phút. Pha ấm hỗn hợp nước vừa đun với nước lạnh và dùng để tắm hoặc ngâm vùng da bị tổn thương.

Lưu ý, hầu hết mẹo trị viêm da dị ứng dân gian không giúp trị bệnh triệt để. Đồng thời, phương pháp này cũng không mang lại tác dụng nhiều trong trường hợp bệnh nặng và tránh dùng khi da bị trầy xước nhiều, chảy mủ.

Điều trị nhanh chóng bằng Tây y

Điều trị Tây y là phương pháp được nhiều người áp dụng nhờ đem lại hiệu quả nhanh chóng và tính tiện lợi trong sử dụng. Một số loại thuốc điều trị viêm da dị ứng thường dùng hiện nay bao gồm:

• Kem bôi chứa corticosteroid giúp kháng viêm, chống nhiễm trùng như Diprolene, Clobetasol Propionate, Betamethasone Valerate…
• Thuốc ức chế Calcineurin tại chỗ giúp điều hòa vùng da, cải thiện hệ miễn dịch da, ví dụ như Pimecrolimus (Elidel TM), thuốc mỡ Tacrolimus…
• Các loại thuốc sát trùng sử dụng khi da bị nhiễm trùng, chảy dịch điển hình là Kali permanganat (6%), Natri hypoclorit (6% ), Cetrimide…
• Nhóm thuốc kháng sinh và thuốc kháng  Histamin.
• Các loại kem làm mềm da giúp giảm tình trạng khô da, bong tróc vảy trắng.

Lưu ý, các loại thuốc trị viêm da dị ứng có thể làm khởi phát các tác dụng phụ không mong muốn trong quá trình sử dụng. Vì vậy, người bệnh chỉ nên mua và dùng thuốc khi có chỉ định của bác sĩ, chuyên gia. Tránh lạm dụng thuốc, bôi quá nhiều thuốc trên da khiến da bị bào mòn, tổn thương.

Trị bệnh an toàn, tận gốc bằng Đông y

Ngoài hai phương pháp trên, điều trị Đông y cũng được nhiều người lựa chọn nhờ công dụng trị bệnh tận gốc mà không làm phát sinh tác dụng phụ. Đồng thời, các vị thuốc sau khi đi vào cơ thể còn hỗ trợ tăng cường sức đề kháng, cải thiện cấu trúc da giúp ngăn cản tình trạng bệnh tái phát.

Một số bài thuốc Đông y trị viêm da dị ứng thường dùng hiện nay bao gồm:

Bài thuốc 1

Bài thuốc này có tác dụng đào thải độc tố từ bên trong, loại bỏ triệu chứng bệnh viêm da, đồng thời hỗ trợ tăng cường, nâng cao hệ miễn dịch. Thông tin chi tiết về bài thuốc 1 như sau:

• Các vị thuốc: Hương truật, đương quy, sài thất, rau má, trì mẫu, phòng phong, củ kim cang, ngưu bàng tử, thạch cao, kinh giới, khổ sâm, bồ công anh, kim ngân hoa.
• Cách thực hiện: Các vị thuốc sau khi rửa sạch được cho vào ấm sắc cùng 600ml nước đến khi cạn còn khoảng ⅓ thì dừng lại. Nước thuốc được chia thành 3 phần, dùng luôn trong ngày trước các bữa ăn.

Bài thuốc 2

Bài thuốc 2 có tác dụng tiêu độc, kháng khuẩn hiệu quả giúp tình trạng viêm da nhanh chóng được cải thiện. Người bệnh có thể sử dụng cùng lúc bài thuốc này với các loại kem dưỡng ẩm, thuốc làm mềm da để tăng hiệu quả sử dụng. Thông tin chi tiết về bài thuốc 2 như sau:

• Các vị thuốc: Hoa bồ công anh, độc hoạt, bạch tiên bì, kinh giới, sài hồ, thổ phục linh, phòng phong, chỉ xác.
• Cách thực hiện: Các vị thuốc sau khi rửa sạch được cho vào ấm sắc cùng 1 lít nước đến khi cạn còn ½ thì dừng lại. Nước thuốc được chi thành 3 phần, uống vào trước bữa ăn khoảng 30 phút.

Bài thuốc 3

Bài thuốc 3 đem lại nhiều tác dụng hiệu quả trong việc tiêu độc, sát trùng, cải thiện cấu trúc da và tăng cường hệ thống miễn dịch. Thông tin chi tiết về bài thuốc chữa viêm da dị ứng này như sau:

• Các bị thuốc: 12g đảng sâm – sài thất – đơn tướng quân – rau má – mạch đông, 10g đan sâm, 8g hoàng liên – trúc diệp.
• Cách thực hiện: Các vị thuốc sau khi rửa sạch được đem sắc cùng 2 lít nước đến khi cạn còn khoảng ⅓ thì dừng lại. Nước thuốc được chia thành 3 phần và dùng luôn trong ngày trước khi ăn.

Bài thuốc Đông y đem lại nhiều hiệu quả chữa bệnh tích cực, đảm bảo tính an toàn nhưng đòi hỏi thời gian sử dụng lâu, mất công sắc và vị khá khó uống. Mức độ phát huy công dụng của thuốc cũng có những khác biệt nhất định tùy theo thể trạng, khả năng hấp thụ thuốc của mỗi người.

Điểm nổi bật trong quá trình điều trị viêm da dị ứng của Phòng khám Đa khoa 102 chính là sự kết hợp của y học hiện đại và y học cổ truyền trong suốt quá trình chẩn đoán và điều trị. Phương pháp này được gọi là Đông y có biện chứng.

Cụ thể, người bệnh trước tiên sẽ được các bác sĩ thăm khám bằng quy trình TỨ CHẨN của y học cổ truyền, sau đó sẽ thực hiện các xét nghiệm, kiểm tra, chẩn đoán hình ảnh với các thiết bị hiện đại. Từ đó bác sĩ có được những kết luận chính xác, chi tiết về tình trạng bệnh rồi đưa ra phác đồ điều trị phù hợp.

Để cho hiệu quả toàn diện và đảm bảo an toàn cho người bệnh, đơn vị đã ứng dụng phương pháp chủ trị viêm da dị ứng chính là thuốc Đông y. Bài thuốc này có sự tổng hòa của hơn 30 dược liệu quý tạo thành 3 bài thuốc nhỏ:

• Bài thuốc uống: Bao gồm các vị thuốc Kim ngân, Liên kiều, Thương nhĩ tử, Astiso, Nhân trần, Sa sâm, Xuyên khung, Đương quy, Bạch thược, Mạch môn,.... giúp: Bổ gan thận, thanh lọc độc tố trong cơ thể hoàn toàn, làm giảm các phản ứng viêm từ trong ra ngoài (bao gồm bong tróc, ngứa da, nổi mụn nhọt, mụn nước,...); Bổ khí dưỡng huyết tăng sinh tế bào da mới, làm nhuận da nuôi dưỡng làn da hồng hào, khỏe mạnh; Nâng cao hệ miễn dịch, ổn định cơ địa cho người bệnh, ngăn ngừa các phản ứng quá mẫn và rối loạn tấn công ngược vào tế bào khỏe mạnh gây tái viêm da.
• Thuốc bôi da: Có sự kết hợp của các thảo dược Kinh giới, Hoàng bá nam, Hoàng liên, Mật ong, Kim ngân hoa,... giúp: Tiêu trừ tà độc tích tụ dưới da, tiêu viêm giảm đỏ rát, trừ ngứa ngáy; Chống nhiễm trùng da, ngăn ngừa viêm da lan rộng, phòng biến chứng; Cấp ẩm, làm lành da, nuôi dưỡng và tăng cường hàng rào bảo vệ da
• Thuốc ngâm rửa: Bao gồm các vị thuốc Kim ngân hoa, Diếp cá, Kinh giới, Tía tô, Lá dâu, Trầu không, Bạc hà... Giúp: Loại bỏ các tế bào da chết, khô ráp, sần sùi; Sát khuẩn, làm sạch da, chống bội nhiễm da, ngừa biến chứng viêm lan rộng; Giúp thuốc bôi dễ dàng được hấp thụ, hiệu quả bảo vệ và nuôi dưỡng da được tối ưu.
  

Để tìm hiểu chi tiết về phương pháp Đông y có biện chứng và tiện cho việc thăm khám, bệnh nhân có thể đặt lịch khám trước tại đơn vị theo thông tin dưới đây:

PHÒNG KHÁM ĐA KHOA 102 TRỰC THUỘC CÔNG TY CỔ PHẦN TỔ HỢP Y TẾ CỔ TRUYỀN BIỆN CHỨNG QUÂN DÂN 102

• Địa chỉ: Số 7, ngách 8/11, tổ 6, đường Lê Quang Đạo, phường Phú Đô, quận Nam Từ Liêm, thành phố Hà Nội
• Điện thoại: 02439982886
• Lịch làm việc: Từ 7h30 đến 21h00 trong ngày (tất cả các ngày trong tuần)

Bên cạnh tuân thủ chỉ định dùng thuốc, việc xây dựng một chế độ dinh dưỡng khoa học, thực hiện kiêng khem hợp lý sẽ giúp bệnh nhanh chóng được đẩy lùi, hạn chế tình trạng tái phát đồng thời hỗ trợ tăng cường sức khỏe toàn diện.

Theo đó, một số loại thực phẩm nên bổ sung trong khẩu phần ăn của người mắc viêm da dị ứng bao gồm:

• Thịt lợn nạc giúp cung cấp đầy đủ dưỡng chất cho sự phát triển bình thường của cơ thể.
• Rau củ quả tươi chứa nhiều vitamin và khoáng chất giúp giảm tình trạng viêm nhiễm, thanh lọc cơ thể đồng thời ngăn cản quá trình tiết mồ hôi.
• Ngũ cốc nguyên hạt có hàm lượng tinh bột ít, tốt cho quá trình điều trị bệnh và còn có tác dụng hỗ trợ da căng mịn, khỏe mạnh hơn.

Nhóm thực phẩm người mắc viêm da dị ứng không nên sử dụng là:

• Các loại hải sản thường là nguyên nhân gây nên tình trạng dị ứng đồng thời còn khiến các vết thương bị mưng mủ, chảy dịch, phù nề…
• Thịt gà, thịt bò làm tăng tình trạng mẩn ngứa, khó chịu…
• Đồ hộp, thực phẩm chế biến sắc chứa nhiều chất bảo quản không tốt cho quá trình điều trị bệnh.
• Các loại thực phẩm lên men chứa nhiều axit mạnh làm ảnh hưởng đến quá trình đào thải độc tố của cơ thể.
• Các loại chất kích thích có hại như đồ uống có ga, đồ uống có cồn, thuốc lá…

Mặc dù là bệnh khó chữa dứt điểm, gây ra nhiều phiền toái cho cuộc sống sinh hoạt nhưng người bệnh hoàn toàn có thể phòng ngừa viêm da dị ứng thông qua các biện pháp dưới đây:

• Luôn giữ ẩm cho da thông qua việc bôi kem dưỡng ẩm hoặc sử dụng máy tạo ẩm không khí.
• Vệ sinh phòng ngủ, không gian sống song song với vệ sinh cơ thể sạch sẽ mỗi ngày bằng nước ấm giúp loại bỏ các tác nhân gây kích ứng.

• Xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học, cung cấp các dưỡng chất, vitamin cần thiết giúp tăng cường sức đề kháng cho cơ thể.
• Hạn chế sử dụng các loại thực phẩm nhiều dầu mỡ, đồ ăn đóng hợp hay các chất kích thích độc hại.
• Có lối sống khoa học, làm việc nghỉ ngơi hợp lý, tránh để cơ thể mệt mỏi hay stress kéo dài.
• Thực hiện luyện tập thể dục thể thao thường xuyên giúp tăng cường sức khỏe và hệ miễn dịch cho cơ thể.
• Chủ động tiến hành che chắn cơ thể mỗi khi ra ngoài nhất là khi thời tiết thay đổi hoặc trở gió.

Viêm da dị ứng tuy không phải bệnh lý quá nghiêm trọng nhưng cần được điều trị tích cực trong thời gian dài dưới sự hướng dẫn của chuyên gia. Hy vọng những thông tin được nêu ở trên ít nhiều giúp bạn đọc hiểu thêm về bệnh lý này để tự có hướng bảo vệ sức khỏe bản thân một cách tốt nhất.